Page 99 - PL_final

Gospodarka okrężna

Circular economy nie jest nowym terminem. Koncepcja ta istnieje w społeczeństwie od dawna,
jednak jej potencjał nie jest w pełni wykorzystywany. Rosnące znaczenie i zastosowanie zasad
gospodarki cyrkularnej związane jest ze wzrostem liczby ludności na świecie, rozwojem
gospodarki oraz kurczącymi się zasobami naturalnymi. Prowadzi to do wzrostu presji na podmioty

gospodarcze w zakresie samowystarczalności oraz rozwoju nowych produktów, procesów czy
usług (Weetman, 2021).
W przeciwieństwie do tzw. gospodarki liniowej, gospodarka cyrkularna stara się zapobiegać
powstawaniu odpadów. W idealnej sytuacji odpady nigdy nie powstają, a zasoby krążą w jak

najwyższej jakości i przez jak najdłuższy czas. Celem modelu cyrkularnego jest zamknięcie
przepływów materiałów w kręgi i cykle, które nigdy się nie kończą. Produkty i materiały są w ten
sposób zachowywane w użyciu tak długo, jak to możliwe. Gdy osiągną koniec swojego
użytkowania, są następnie poddawane recyklingowi i wracają do koła. Powstaje tu pewna ilość
odpadów resztkowych, ale powinna być ona minimalna (Nordic Circular Economy Playbook,
2021). Model gospodarki cyrkularnej opiera się na kręgu surowce-projektowanie-produkcja-
dystrybucja-konsumpcja-odbiór-recykling-surowce.

Dla wyjaśnienia, jest to przeciwieństwo obecnego i podstawowego modelu ekonomicznego, czyli
gospodarki liniowej. Opiera się ona na łańcuchu surowce-produkcja-dystrybucja-konsumpcja-
odpady. Większość produktów po zakończeniu cyklu życia nie jest następnie poddawana

recyklingowi, przez co duża ilość odpadów trafia na wysypiska.
Circle Economy (2021) twierdzi, że niestety tylko 8,6% świata jest obiegowe. Oznacza to, że tylko
ten niewielki procent wszystkich różnych materiałów wejściowych (takich jak minerały, paliwa
kopalne i biomasa) wraca do obiegu.

Gospodarka współdzielona

Koncepcja gospodarki współdzielenia opiera się na wzajemnym udostępnianiu sobie usług i dóbr

przez poszczególne podmioty. Wymiana ta zazwyczaj realizowana jest za pośrednictwem
platform internetowych. Boom technologiczny i cyfryzacja społeczeństwa pozwala więc na postęp
takiego współdzielenia. Najczęstszymi obszarami, których dotyka sharing economy, są sektory
usług transportowych i noclegowych. Podstawowe obszary gospodarki współdzielenia obejmują
zatem zakwaterowanie, współdzielony transport, współdzielenie pojazdów, współdzielenie
rowerów, współdzieloną edukację, współdzielone miejsca pracy, banki czasu, mikropracę,
wymianę dóbr, sprzedaż dóbr używanych oraz usługi finansowe (takie jak crowdfunding,

finansowanie peer-to-peer).
Tym samym, poprzez swoją zasadę, gospodarka współdzielenia może być postrzegana jako
element zrównoważonego podejścia (można to dokładnie pokazać na przykładzie transportu

współdzielonego).

5 99