Page 69 - PL_final
P. 69
● Wpływ człowieka na Ocean Światowy
Negatywne oddziaływania ludzkości na oceany powodujące utratę różnorodności biologicznej w
oceanach można podzielić na 4 główne grupy według Luypaert i in. (2020):
1. Niszczenie i modyfikacja siedlisk. Ma względne znaczenie 37% jako stresor dla zagrożonych
gatunków morskich. Jest szczególnie ważny na obszarach intensywnego wykorzystania zasobów
oceanicznych.
2. Przełowienie. Jego udział jest rzędu 24 %. Ogólnie rzecz biorąc, jest to jedno z oddziaływań,
którego rozwiązanie jest najwyraźniej najbardziej wykonalne, ze względu na dużą odporność
zasobów rybnych i wzrost akwakultury w ostatnich dekadach. I tak, zgodnie ze sprawozdaniem
SOFIA na temat stanu światowego rybołówstwa i akwakultury (FAO 2022), produkcja akwakultury
ma obecnie wartość zbliżoną do produkcji połowów, podczas gdy dwie dekady temu stanowiła
ona około jednej trzeciej produkcji ryb i rybnych produktów ubocznych.
3. Zanieczyszczenia. Jego względne znaczenie wynosi około 15%. Obecnie jest to szczególnie
zanieczyszczenie spowodowane tworzywami sztucznymi (Bonnano 2022). Szacuje się, że przy
obecnym tempie (około 8 mln ton plastiku trafia rocznie do morza), do 2050 roku masa tworzyw
sztucznych w oceanie będzie większa niż suma masy wszystkich ryb w biosferze.
4. Zmiany klimatyczne. Około 14% względnej ważności zagrożeń wiąże się ze zmianą klimatu.
Oprócz zmiany lokalnie bardzo zróżnicowanych biologicznie ekosystemów (takich jak rafy
koralowe) ma ona skutki globalne, powodując zakwaszenie wód.
5. Gatunki inwazyjne. Wkład wartości około 10%. Przypadkowa lub celowa, liczba gatunków,
które po wprowadzeniu do siedliska, którego nie są częścią, mają wysoki sukces reprodukcyjny i
kolonizują środowisko, wzrosła, gdy wzrosła intensywność transportu w oceanie.
15 - Życie na lądzie
Życie ludzkie zależy od ziemi w takim samym stopniu jak od oceanu, jeśli chodzi o utrzymanie i
przetrwanie. Rośliny dostarczają 80% żywności dla ludzi, a rolnictwo stanowi ważny zasób
gospodarczy i środek rozwoju. Lasy z kolei pokrywają 30% powierzchni Ziemi, zapewniają
kluczowe siedliska dla milionów gatunków i są ważnym źródłem czystego powietrza i wody. Mają
również fundamentalne znaczenie dla przeciwdziałania zmianie klimatu (Leal-Filho, 2021; ONZ,
2022; IBERDROLA, 2022).
SDG 15 skupia się w szczególności na zrównoważonym zarządzaniu ekosystemami lądowymi,
powstrzymaniu i odwróceniu degradacji ziemi i siedlisk naturalnych oraz lasów, skutecznym
zwalczaniu pustynnienia i powstrzymaniu utraty różnorodności biologicznej (Keesstra i in., 2016;
Behradfar i in., 2022). Konieczne jest zatem posiadanie mechanizmów ewaluacji, które pozwolą
na monitorowanie celów i wskaźników SDG 15 (Ansari et al. 2021).
7 69