Page 120 - PL_final

Gospodarka obiegowa: podstawy historyczne

Według europejskiego CE, strategia jest uważana za innowacyjną szkołę myślenia
w zrównoważonym rozwoju, ale wciąż jest w powijakach (Murray et al., 2017). Jej korzenie
sięgają jednak wcześniejszej pracy Pearce'a i Turnera (Sacchi i in., 2018), a nawet kraje takie jak
Chiny wdrożyły ten paradygmat w swoich gospodarkach kilkadziesiąt lat temu. Ogólnie rzecz

biorąc, europejska koncepcja CE stara się oddzielić wzrost gospodarczy od wyczerpywania
zasobów, zachęcając do zmniejszania ilości odpadów w ramach przejścia z mentalności "od
kołyski do grobu" (gospodarka liniowa) w kierunku procesu "od kołyski do kołyski" (circular one;
Gregson et al., 2015). W tym sensie czynnikami gwarantującymi rozwój gospodarki cyrkularnej w
modelu dotyczącym wzrostu gospodarczego na poziomie europejskim są "energia odnawialna,
produktywność zasobów, wskaźnik recyklingu, zatrudnienie w środowisku i innowacje" (Busu,

2019, s. 10). Europejska strategia CE oznacza wielkie wyzwania dla interesariuszy społeczno-
gospodarczych, zwłaszcza dla przedsiębiorstw, które muszą podjąć istotne ryzyko, aby przejść z
gospodarki linearnej do innowacyjnej gospodarki cyrkularnej. Jeśli jednak firmy przekroczą te
ryzyka, biznes będzie bardziej konkurencyjny na rynkach (Jørgensen & Remmen, 2018).
Implikacje strategii CE dla firm uzasadniają dużą różnorodność publikacji skupionych na
koncepcji biznesowej CE i jej wdrażaniu w firmach (Merli et al., 2018).

Mimo to brak jest konsensusu w sprawie definicji CE. Korhonen et al. (2018) stwierdzili, że
europejska definicja CE jest powierzchowna i niezorganizowana, stanowi amalgamat pomysłów
z różnych dziedzin nauki, w tym ekosystemów przemysłowych, ekologii przemysłowej,
przepływów materiałowych, ekonomii, biologii, ekonomii środowiska itp. Inni autorzy

(Lewandowski, 2016; Lieder & Rashid, 2016; Sacchi et al., 2018) dokonali przeglądu
zróżnicowanych istniejących koncepcji CE w ich różnych akceptacjach. Wszyscy ci autorzy
twierdzili, że pewne aspekty CE - nawet kwestie instytucjonalne, kulturowe czy legislacyjne - są
pomijane w literaturze. Murray et al. (2017) skrytykowali również obecne podejście do CE za: po
pierwsze, nieuwzględnianie wymiaru społecznego, kluczowego dla zrównoważonego rozwoju, a
po drugie, planowanie słabo opartych, powierzchownych celów i nieprzewidywanie przyszłych
konsekwencji jego realizacji.

Pomimo ograniczeń CE, obecna koncepcja ma dwa główne wkłady. Po pierwsze, CE odzyskuje
znaczenie cyklu życia materiału, jego wartości i jakości. Po drugie, CE oferuje możliwości
gospodarki współdzielenia obok zrównoważonej produkcji dla bardziej odpowiednich wzorców
produkcji-konsumpcji (Korhonen et al., 2018), poprzez modele biznesowe CE, takie jak

spowalnianie pętli (np. zaspokajanie potrzeb bez posiadania produktu, rozszerzanie wartości
produktu, projektowanie produktów o długiej żywotności, zachęcanie do wystarczalności lub
przedłużanie życia produktu na poziomie użytkownika końcowego) lub zamykanie pętli (np.
rozszerzanie wartości zasobów lub symbioza przemysłowa; Bocken et al., 2016).
Liczba ludności na świecie rośnie, a wraz z nią zapotrzebowanie na surowce. Jednak podaż

kluczowych surowców jest ograniczona.
3
120